شهرستان خمین

خُمِیْن یکی از شهرهای استان مرکزی است که در جنوبی‌ترین قسمت این استان و در همسایگی شهرهای شازند، اراک، محلات، گلپایگان، الیگودرز و ازنا واقع شده‌ است. وسعت اين شهرستان 2267 كيلومترمربع است. مركز آن در شهر خمين در ارتفاع 1800 متر از سطح دريا واقع گرديده است. شهرستان خمين داراي 2 شهر 2 بخش و 7 دهستان به مركزيت شهر خمين مي‌باشد. جمعيت آن در سال 1375، 118424 نفر بوده كه از اين تعداد 39 درصد ساكن در تنها نقطه شهرستان (خمين) بوده‌اند. اين شهرستان به طور كلي داراي زمستان‌هاي سرد تا بسيار سرد و تابستان‌های معتدل تا گرم در مناطق مختلف مي‌باشد. از ارتفاعات آن مي‌توان به كوه‌هاي بوجه و كوه هفت سواران اشاره كرد.

زبان و لهجه رایج در منطقه فارسی است، همچنین این شهر زادگاه روح‌الله موسوی خمینی، رهبر انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران است.

جغرافیای طبیعی

این شهر از شمال با اراک، شمال شرقی با محلات، شمال غربی با شازند، از جنوب با گلپایگان، جنوب شرقی با اصفهان، جنوب غربی با الیگودرز، از شرق با دلیجان و از غرب با ازنا همسایه می‌باشد.

آثار فرهنگی و گردشگری

از جاذبه‌های گردشگری و فرهنگی تاریخی، مذهبی شهر خمین می‌توان به پارک جنگلی و کوه بوجه،کوهستان و منطقه حفاظت شده الوند، قلعه سالار محتشم، عمارت کشاورز صدر (روستای جعفرآباد)، موزه مردم‌شناسی، شبستان مسجد جامع، بازار سرپوشیده، باغات گل، سنگ نگاره‌های تیمره، امامزاده خدیجه خاتون (روستای حشمتیه)، کبوترخانه‌ها، غار مسکونی زاغه بزرگ رباط علیا با قدمت بیش از 12000 سال و تخته سنگ‌های با خط کوفی، حسینیه آقاخان، آسیاب آبی، محراب فضل و یحیی، امامزاده حسن (روستای طیب‌آباد)، بیشه علی شهر قورچی‌باشی، حمام لکان، سرچشمه و سد خان‌آباد، امامزاده سلیمان و ابوالفتح (روستای دهنو)، بقعه محمد مالک اشتر (روستای گوشه محمد مالک)، بقعه آقا سیدعلی (روستای پشتکوه)، غارهای انجدان، بقعه شاه قلندر و شاه قریب، کاروانسرای شاه عباسی ، امامزاده ابوطالب، امامزاده اسماعیل، امامزاده عبدالعلی (روستای ریحان)، امامزاده عبداله (روستای گودرز)، امامزاده اهل‌ابن‌علی در کیلومتر ۲۰ جاده خمین- اراک (روستای امامزاده)، کارخانجات نخ طلا  تیمچه بازار خمین، مسجد جامع خمین و باغ شهابیه و... اشاره کرد. پیشه اکثر مردم خمین کشاورزی و دامپروری است. شهر خمین زادگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی (ره) است. بیت قدیمی وی در این شهرستان واقع است. این بیت وسعت زیادی دارد و از چندین حیاط تشکیل شده ‌است که از طریق حوض‌هایی به شکل دایره، قلب و مانند از همدیگر تفکیک می‌شوند.

از محصولات خمین: لوبیا، عسل، انگور، سیب زمینی و پیاز، لبنیات، خشکبار، همچنین مرغوبترین زعفران‌های دنیا را می‌توان نام برد. سوغات اين شهرستان محصول لبني، باغي و عسل است.

از روستاهای این شهرستان می‌توان به روستای سکانه، اسفنجه، ککه، فرفهان، میوران، دانیان، جعفرآباد، رباط علیا، رباط مراد، اشوقه، ریحان، گوشه محمد مالک، گلدشت (شهابیه)، فرنق، ورآباد، میشیجان، خوگان، خراوند، دهنو، پشتکوه، حشمتیه، حاجی آباد، لکان (خمین)، خان آباد، نیشهر و... اشاره نمود.

اقتصاد و صنعت

شهرستان خمین از نظر اقتصاد و صنعت زیاد پیشرفته نیست و از کارخانه آرد و سیلوی آفتاب هفت سواران می‌توان به عنوان بزرگ‌ترین کارخانه این شهرستان یاد کرد. همچنیین این شهرستان دارای شهرک صنعتی نیز می‌باشد.